Leggja til að leggja niður „aggressíva“ auglýsingadeild RÚV

Þetta kemur fram í áliti meirihlutans vegna frumvarps menningar- og viðskiptaráðherra um breytingu á fjölmiðlalögum. Meginefni frumvarpsins snýr að framlengingu gildistíma um styrk til einkarekinna frétta- og dagskrármiðla. Ráðherra leggur til að framlengja gildistíma ákvæðanna um tvö ár og auk þess breyta skipun úthlutunarnefndar og heimild til að afla álits sérfróðra aðila.

Fjallað var um málið í kvöldfréttum Stöðvar 2:

Þá er lagt til nýtt ákvæði sem mælir fyrir um að aðrir opinberir styrkir sem einkareknir fjölmiðlar hljóta verði almennt dregnir frá því sem telst til stuðningshæfs kostnaðar.

Ræddu við hagsmunaaðila og flökkuðu um Norðurlöndin

Bryndís Haraldsdóttir, formaður allsherjar- og menntamálanefndar, mælti fyrir nefndarálitinu á Alþingi í dag. Þar upplýsti hún að nefndin hefði fengið fjölmarga fulltrúa fjölmiðla á sinn fund, bæði einkarekinna og Ríkisútvarpsins, auk fulltrúa úr ráðuneytinu og frá öðrum hagsmunaaðilum.

Þá hefði nefndin farið í heimsókn til Noregs og Danmerkur til að kynna sér rekstrar- og starfsumhverfi fjölmiðla. Ljóst sé að Danmörk, Noregur og Svíþjóð séu mun lengra komin á veg með stuðningskerfi til einkarekinna fjölmiðla.

Kaupi auglýsingar á vef RÚV

Bryndís sagði og vísaði til nefndarálitsins að fyrir nefndinni hefði verið rætt um að vöxtur samfélagsmiðla og tæknifyrirtækja hefði valdið straumhvörfum á auglýsingamarkaði og veikt stöðu einkarekinna fjölmiðla verulega. Á sama tíma hefði Ríkisútvarpið haldið sinni sterku stöðu á auglýsingamarkaði í skjóli þeirrar miklu dreifingar sem miðlar Ríkisútvarpsins hafa.

„Þessu til viðbótar hefur prentkostnaður og heimsmarkaðsverð á pappír hækkað hratt sem kemur prentmiðlunum afar illa. Fyrir nefndinni kom fram að margir hinna einkareknu fjölmiðla telja yfirburði Ríkisútvarpsins takmarka tekjuöflunarmöguleika einkarekinna fjölmiðla umtalsvert og finnst mikilvægt að Ríkisútvarpið víki af þeim markaði. Aðrir umsagnaraðilar telja hins vegar að slík ráðstöfun myndi ekki endilega skila sér í auknum auglýsingatekjum annarra miðla,“ segir í nefndarálitinu.

Meirihlutinn teldi að áður en tekin yrði ákvörðun um grundvallarbreytingu á veru Ríkisútvarpsins á auglýsingamarkaði þyrfti að fara fram ítarleg rannsókn og greining á fjölmiðla- og auglýsingamarkaðnum í heild sinni til að tryggt sé að auknar auglýsingatekjur skili sér sannarlega til einkarekinna fjölmiðla hér á landi.

„Meiri hlutinn telur aftur á móti að full ástæða sé til að endurskoða rekstur Ríkisútvarpsins hvað auglýsingadeildina varðar og telur æskilegt að hún verði lögð niður og auglýsendur geti pantað auglýsingar í gegnum vef Ríkisútvarpsins, þar sem fyrir liggur verðskrá sem ekki er veittur afsláttur af.“

„Þessi agressívi söluaðili“

Bryndís sagði í ræðu sinni á Alþingi að komið hefði fram að Ríkisútvarpið væri alltof agressívt á auglýsingamarkaði. Sumir vildu hreinlega meina að þeir brytu samkeppnislög. Vísaði hún sérstaklega til þess að fólk fyndi fyrir auglýsingadeild RÚV þegar um stóra viðburði væri að ræða á borð við Eurovision eða heimsmeistaramót í íþróttum.

Þá nefndi hún líka að héraðsfréttamiðlar hefðu gert athugasemdir við að auglýsingadeild Ríkisútvarpsins hefði sópað upp þeim litlu auglýsingatekjum sem væri að fá í kringum útsendingar á sjónvarpsþáttunum Útsvar í gegnum árin þar sem fulltrúar sveitarfélaga kepptu.

Bryndís sagði að með breytingunni eigi auglýsendur áfram kost á því að auglýsa á Ríkisútvarpinu. Eðlilegt væri að auglýsendur vildu auglýsa þar sem þeir teldu sig ná til markhóps síns. Hins vegar myndi það breytast, með því að leggja af auglýsingadeild RÚV, að Ríkisútvarpið væri ekki lengur „þessi agressívi söluaðili“ eins og Bryndís komst að orði. Það væri mjög góð málamiðlun, að mati meirihluta nefndarinnar.

Meirihlutinn leggur auk þess til að staðbundnir fjölmiðlar, utan höfuðborgarsvæðisins, hljóti sérstakt 20% landsbyggðarálag ofan á þann styrk sem þeir annars fengju úthlutað. Þannig verði fjölmiðlar utan höfuðborgarsvæðisins efldir. 

Þá verði nóg að staðbundnir prentmiðlar komi út tólf sinnum á ári til að vera styrkhæfir.

Að öðru leyti mælti meirihlutinn með því að frumvarpið yrði samþykkt.